Het is met groot enthousiasme dat ik mijn ervaringen en bevindingen deel van mijn recente werkbezoek aan de prachtige Molukken, dat plaatsvond van 20 augustus tot en met 31 augustus 2023. Als directeur van Museum Maluku was deze reis van onschatbare waarde voor het verwezenlijken van onze visie en beleidsdoelen voor de nabije toekomt. Deze reis bracht ons niet alleen in contact met de rijke cultuur en geschiedenis van de Molukken, maar versterkte ook onze banden met belangrijke partners en opende de deur naar nieuwe samenwerkingen die de toekomst van ons museum zullen vormgeven. 

Doelstellingen van de reis

Voorafgaand aan de reis hadden we duidelijke doelen gesteld die gericht waren op het vergroten van ons netwerk, het versterken van samenwerkingen en het verdiepen van onze kennis over de Molukken. Hier volgen de belangrijkste doelen: 

• Netwerkvergroting in het internationale Molukse veld 
  Een van onze voornaamste doelen was het vergroten van ons netwerk binnen het internationale Molukse veld. We wilden contact maken met Molukse onderzoekers, erfgoedprofessionals, wetenschappers en grassroots-organisaties om ons werk te verrijken en te verdiepen. Dit doel hebben we met succes behaald.
  
• Versterken van de samenwerking met Museum Siwa Lima
  Een ander belangrijk doel was het verstevigen van onze samenwerking met Museum Siwa Lima, het provinciaal museum van de Molukken. We geloven sterk in het delen van museale kennis, conserveringsexpertise en het tentoonstellen van Molukse tradities. Dit doel is meer dan geslaagd en is per 17 september jl bekrachtigd met een gezamenlijke intentie-overeenkomst tot verdere samenwerking, waarbij ook het Drents Museum te Assen en Heka Leka Global betrokken zijn.
  
• Kennis over de Molukken verdiepen
  Tijdens onze reis wilden we inzicht krijgen in de hernieuwde structuur tot verkiezing van dorpshoofden (upu latu/ina latu) en de inheemse cultuur van de Molukken. Deze kennis is essentieel om ons beleid met betrekking tot inheemse Molukse cultuur verder uit te werken. We hebben uitgebreid gesproken met verschillende dorpshoofden uit West-Seram en Ambon eiland om ons begrip te verdiepen.
  
• Belangrijke ontmoetingen en nieuwe contacten
  Onze reis heeft geleid tot waardevolle ontmoetingen met sleutelfiguren binnen de Molukse gemeenschap, zowel in Indonesië als op de Molukken. Enkele belangrijke contacten die we aan ons netwerk hebben kunnen toevoegen, zijn onder andere Ibu dr. Ir. Insun Sangaji, hoofd Onderwijs en Cultuur van Maluku, Ibu prof. Dr. Hermien Soselisa, hoogleraar aan de Pattimura Universiteit, en Bpk drs. Darwin Lawalata, directeur van Museum Siwa Lima.
  
• Uitwisseling met studenten en gemeenschap
  Een ander hoogtepunt van de reis was de interactie met studenten en de lokale gemeenschappen. Na mijn presentatie over Museum Maluku aan de Pattimura Universiteit werden er vele vragen gesteld, voornamelijk gericht op het leven van Molukkers in Nederland. 
  
• Samenwerking en internationale uitwisseling
  Onze reis heeft bijgedragen aan het versterken van deze samenwerking en heeft deuren geopend voor verdere uitwisseling en begrip tussen beide landen. Hiermee voldoet Museum Maluku als Nederlandse erfgoedinstelling ook aan het Internationaal Cultuurbeleid (ICB) zoals geformuleerd door het Ministerie van OCW. 

Een nieuw pad

Het recente werkbezoek aan de Molukken heeft niet alleen mijn reisdoelen overtroffen, maar het heeft ook een cruciaal punt bevestigd dat van vitaal belang is voor Museum Maluku. De nadruk op internationale samenwerking en erfgoeddeling is niet slechts een wenselijke ambitie; het is een werkwijze die onze positie als erfgoedinstelling aanzienlijk heeft versterkt. Juist in Nederland, waar de museumdefinitie benadrukt dat samenwerking met gemeenschappen essentieel is, hebben we een mijlpaal bereikt die niet lichtzinnig mag worden opgevat. 

Onze betrokkenheid bij het internationale seminar ‘Malukuness from various perspectives’ aan de Pattimura Universiteit heeft ons in staat gesteld om niet alleen de grenzen van onze kennis te verleggen, maar ook om actief bij te dragen aan het wereldwijde discours over Molukse identiteit en erfgoed. Door te luisteren naar een breed scala aan sprekers en onderzoekers, zowel met als zonder een Molukse achtergrond, hebben we onze eigen perspectieven verrijkt en zijn we in staat geweest om een inclusievere benadering te omarmen bij het presenteren van Molukse geschiedenis en cultuur in ons museum. 

Molukse musea verbonden

Het is van onschatbare waarde geweest om onze relaties met Museum Siwa Lima te versterken, en het is vermeldenswaardig dat dit officiële werkbezoek de eerste keer was in de 35-jarige geschiedenis van Museum Maluku. Onze samenwerking met dit vooraanstaande Molukse museum zal niet alleen bijdragen aan de verrijking van onze kennis op het gebied van tentoonstellen en conserveren, maar het zal ook een krachtig voorbeeld zijn van hoe erfgoedinstellingen wereldwijd moeten samenwerken om de rijke geschiedenis van gemeenschappen te behouden en te delen. 

In een tijd waarin de wereld steeds meer verbonden is, is het essentieel dat musea en erfgoedinstellingen zich bewust zijn van hun rol in het behouden en delen van cultureel erfgoed, niet alleen binnen hun nationale grenzen maar ook daarbuiten. Deze reis naar de Molukken heeft ons gesterkt in het besef dat Museum Maluku niet slechts een fysieke locatie is, maar een brug tussen verschillende culturen en gemeenschappen, en een platform voor het delen van de Molukse geschiedenis, kunst en tradities op wereldniveau. 

Dit werkbezoek heeft niet alleen onze doelen verwezenlijkt, maar heeft onze visie voor de toekomst van Museum Maluku verder gevoed. We zijn vastbesloten om onze missie voort te zetten, en we kijken ernaar uit om met onze nieuwe internationale partners samen te werken om de rijke Molukse cultuur en geschiedenis levend te houden voor de komende generaties, zowel in Nederland als wereldwijd. 
 
Met grote dankbaarheid voor jullie steun en enthousiasme! 

Henry Timisela 
Directeur Museum Maluku 

Totaal Moluks start officieel omvangrijk taalproject

Lees meer

Museumnacht Den Haag 2023

Lees meer

Op zaterdag 7 oktober 2023 tussen 20:00 en 01:00 uur zijn er allerlei activiteiten georganiseerd in verschillende musea in Den Haag. Museum Sophiahof, Museum Maluku, het Indisch Herinneringscentrum en Stichting Pelita geven dit jaar ook weer invulling aan Museumnacht Den Haag met een uitgebreid programma. De nacht komt tot leven in het museum, compleet met een mini-foodtruckfestival, lichtkunstwerken, een rondleiding by night door ONS LAND, silent disco en een workshop waar wij met alle bezoekers een groot wandkleed creëren.

Silent disco  

De Silent Disco is terug bij Museumnacht Den Haag en guess what? We gaan all out met een upgrade: niet één, maar twee DJ-booths! Museum Maluku host een van de booths en speciaal voor deze nacht hebben we getalenteerde vrouwelijke DJ’s met Molukse roots uitgenodigd om hun beats te laten knallen.

Het Indisch Herinneringscentrum, Stichting Pelita en Museum Sophiahof verzorgen gezamenlijk de andere booth van toffe DJ’s. De Sophiazaal wordt omgetoverd tot een epic dansclub waar de moves tot 01:00 uur doorgaan. En krijg je dorst van al jouw dansjes? De bartenders van Barak ’51 zijn net als vorig jaar ook weer van de partij en schenken de lekkerste cocktails voor je in. Zet die draadloze koptelefoon op en maak je klaar voor een dansavond die je niet snel vergeet. Tune in!

Rondleiding by night door ONS LAND 

Get ready voor een bijzondere nachtelijke ontdekkingsreis met onze conservator Huib Akihary. Hij leidt je deze nacht door de gangen van de tentoonstelling ONS LAND, waar de Nederlandse koloniale geschiedenis tot leven komt. Duik samen met Huib de diepte in en ontrafel de complexe en soms pijnlijke lagen van onze geschiedenis. Hoe werkt deze geschiedenis nog altijd door? De rondleiding begint om 23:00 uur, be there! 

Mini-foodtruckfestival

Streel je smaakpapillen en geniet van de heerlijkste gerechten onder de sterren. Verschillende foodtrucks strijken neer op het parkeerterrein van het museum en wordt zo omgetoverd tot openluchtrestaurant. Van streetfood tot culinaire hoogstandjes: (her)ontdek de smaken van Indonesië en Melanesië.  

Stitching (family) history

Ontdek jouw familiegeschiedenis in textiel met Malou Sumah! Het Indisch Herinneringscentrum heeft speciaal voor deze avond beeldend kunstenaar Malou Sumah uitgenodigd. Met een passie voor erfgoedstudies en haar Molukse roots, leidt zij deze textielworkshop tussen 20:00 en 23:00 uur. Samen creëren we een wandkleed dat de diverse verhalen van de Indonesische archipel omarmt. Het materiaal ligt voor je klaar. Kom langs en laten we samen aan dit unieke kunstwerk werken. 

Lichtkunstwerken by Moederland Collectief

Zowel op het buitenterrein van Museum Sophiahof als in de zaal van van de Silent Disco kan je je laten inspireren door spectaculaire lichtkunstwerken van verschillende kunstenaars van het Moederland collectief. De kunstenaars laten in een ‘dialoog’ en een nieuw perspectief (met bestaand en nieuw werk) zien hoe hun identiteit als beeldend kunstenaar in verband staat met hun familiegeschiedenis in Nederlands-Indië, het koloniale verleden en de migratie.

So don’t snooze en let op: het museum is op zaterdag 7 oktober 2023 tussen 20:00 en 01:00 uur alleen toegankelijk met een Museumnacht-ticket. Get yours via museumnachtdenhaag.nl. 

Totaal Moluks START OFFICIEEL MET GROOTSCHALIG TAALPROJECT

Lees meer

Op 29 April berichtte onze hoofd collecties Huib Akihary onder de titel ‘Cold turkey in het depot’ over het invriezen op -20 °C van één van de paradijsvogels uit onze museumcollectie. Hoe dat is verlopen en wat er verder gaande is in het museumdepot lees je in dit blog. 

Ik zou je nog vertellen hoe het onze paradijsvogel is vergaan die eind mei in de vrieskist op –20 °C is gelegd. We deden dat omdat er sporen van organismen in de verentooi waren gevonden. Door in te vriezen sterven de aanwezige insecten of ander ongedierte af. De vogel werd luchtdicht verpakt in plastic om ze te beschermen tegen uitdroging en condensatie. Na ongeveer 2 weken verblijf in de vrieskou kon de paradijsvogel ingepakt langzaam ontdooien.  

Inspectie en schoonmaken 

Na de vriesbehandeling volgt het schoonmaken. Veel vuil en sporen van organismen waren te zien in de verentooi. Het schoonmaken gebeurt met een klein zacht penseel waarmee de kop, veren en snavel zachtjes worden afgeveegd. Drie dode insecten kwamen uit de veren. Vervolgens is met een speciale museumstofzuiger waarmee je de zuigkracht tot een minimum kunt doseren de vogel voorzichtig vrijgemaakt van vuil, afgestorven organismes en insecten. 

De paradijsvogel is nu weer schoon en gelabeld met een objectnummer. Gefixeerd op een inerte kunststof plaat ligt ze nu op haar vaste standplaats in het depot. Wat rest is nog de administratie: standplaats en de conserveringsbehandeling worden genoteerd in ons collectieregistratiesysteem.  

Registratie 

Zoals eerder vermeld is Museum Maluku overgestapt naar Atlantis, een actueel en veel gebruikt collectieregistratiesysteem. Gegevens opgeslagen in ons oude systeem Adlib zijn inmiddels overgezet naar dit nieuwe collectieregistratiesysteem. Op dit moment worden de basisgegevens of meta-data van de objecten gecheckt, gecorrigeerd en zo nodig aangevuld. Het museum is erop gericht dat alle objecten minimaal een objectnummer, een beschrijving, verwervingsgegevens en een standplaats hebben. Het museum volgt daarin de richtlijnen voorgeschreven in de museumwereld. Data zoals maker, datering, afmetingen en materiaal zullen indien nodig later aangevuld worden.  

Rechterhand Reïnda 

We hebben in juli afscheid moeten nemen van onze zeer gewaardeerde junior conservator Reïnda Hully. Reïnda heeft een promotieplaats (assistent in opleiding) aangeboden gekregen in de muziekwetenschap aan de Universiteit van Utrecht. Die kans mocht hij als afgestudeerd academicus en muziekliefhebber natuurlijk niet afslaan. Begonnen in 2020 als stagiaire is Reïnda daarna intern opgeleid tot junior conservator. In die functie heeft hij hard moeten studeren om de vele facetten van conservering en collectiebeheer zich eigen te maken. Daarnaast heeft hij in de afgelopen 3 jaar de vele aanvragen voor beeldmateriaal uit de collectie afgehandeld maar ook de verhuizing van de collectie uit de opslag naar het museumdepot uitstekend begeleid en administratief via Atlantis nauwkeurig vastgelegd. Dank voor je grote inzet en toewijding Reïnda. We wensen je heel veel succes met je nieuwe uitdaging. 

Nieuwe medewerkers 

Inmiddels hebben we 3 nieuwe medewerkers gevonden die de vele taken binnen het collectiebeheer gaan invullen. Louise Abbas zal mee gaan helpen met de registratie van de museumobjecten en het onderzoek ernaar. Zij heeft in België de opleiding tot conservator met succes afgerond. Esther de Graaf is visueel antropologe en zal zich met name bezighouden met de foto en filmcollectie. Yanise Zijlstra heeft culturele antropologie gestudeerd in Utrecht en is afgestudeerd in Wageningen. Zij zal zich m.n. richten op de collectie audio en interviews. 

Kleiner depot 

Museum Maluku huurt tot ultimo 31 december 2023 een grote depotruimte op de 3e etage in het Gemeentelijke Musea Museum Depot te Rotterdam. Na die datum moet dit depot leeg opgeleverd worden zoals is afgesproken met de verhuurder, het Maritiem Museum Rotterdam. De collectie zal verhuizen naar een kleiner depot op 1 hoog dat aan ons beschikbaar is gesteld door het Museum van Wereldculturen. In september zullen we dit depot met stellingen inrichten. In de maanden daarna zal de collectie in fasen verhuizen. Daarbij zullen keuzes gemaakt moeten worden wat wel en wat niet naar dit depot gaat, wat wel geconditioneerd opgeslagen moet worden en wat niet, wat het Museum Maluku wel wil behouden en wat we gaan ontzamelen d.w.z. afstoten.  

Maar daarover meer volgende maand. 

Huib Akihary 
Hoofd collecties 

collectie

Lees meer

Op vrijdag 29 september 2023 organiseren wij samen met Moluccan Archive en Beeld & Geluid een unieke avond vol Moluks AV-materiaal en erfgoed. Onder de titel ‘Molukkers in Beeld & Geluid’ duik je in de geschiedenis en cultuur van de Molukse gemeenschap. Laat je inspireren door historische foto’s van het ‘Moluccan Archive’ en ontdek het belang van persoonlijke foto- en filmarchieven. Mis dit bijzondere evenement niet en reserveer je plek voor deze betoverende avond vol beelden en verhalen.

Molukkers in Beeld & Geluid

Deze spraakmakende avond biedt een diepgaande inkijk in het rijke erfgoed van de Molukse gemeenschap door middel van audiovisueel materiaal, historische foto’s en persoonlijke filmarchieven. Het evenement is geïnspireerd door het succesvolle initiatief van Talita Talaksuru, de Molukse studente achter het Instagramaccount ‘Moluccan Archive‘, waar historische foto’s uit diverse collecties en beeldbanken op bijzonder enthousiaste reacties van de Molukse gemeenschap konden rekenen.

Tijdens ‘Molukkers in Beeld & Geluid’ onderzoeken we het belang van het delen van persoonlijke foto- en filmarchieven binnen de Molukse gemeenschap. Bovendien laten we zien hoe Moluks AV-materiaal van de jaren 1950 tot 1970, dat veelal bekend is van het Polygoon nieuws, heeft bijgedragen aan het vastleggen van de gemeenschapsgeschiedenis. Maar daar blijft het niet bij. Onze avond gaat verder door te laten zien dat de Molukse gemeenschap vanaf de jaren 70 ook zelf hun beeldmateriaal heeft gecreëerd, wat een krachtige narratieve toevoeging vormt aan de geschiedenis.

Programma & tickets 

De avond wordt gehost door Jefta Pattikawa (Verloren Banden). Hij gaat in gesprek met verschillende gasten over het belang van AV-materiaal binnen de Molukse gemeenschap. En wat is deze avond zonder het daadwerkelijk bekijken van Moluks beeldmateriaal? Molukkers in Beeld & Geluid wordt een unieke avond vol betoverende beelden en verhalen, waarbij jij als bezoeker wordt meegenomen op een reis door de tijd en cultuur van de Molukse gemeenschap.

Locatie: Beeld & Geluid, Den Haag 
Tijd: 19:00 – 21:00 uur 

Een ticket kost € 5,00, inclusief drankje. Tot vrijdag 29 september!

Ons Land

Lees meer

Plan je bezoek

Plan je bezoek

Al vele jaren lopen Molukkers mee op de Nijmeegse Vierdaagse. Dit jaar op de 105e editie liepen er ongeveer 80 wandelaars mee. Man en vrouw, jong en oud, getraind en ongetraind, voor een eerste keer of voor de tigste keer, met RMS-vlag of zonder. Conservator Huib Akihary doet verslag. 

Derde week van juli de 4Daagse van Nijmegen lopen! Het staat sinds 2013 rood omcirkeld in mijn agenda met uitroepteken. Die derde week in juli is heilig. Wat er ook gebeurt, ik zal en moet meedoen. En ik ben niet de enige. 47.000 deelnemers telt de 4Daagse en ze komen uit alle windstreken. Van dinsdag tot en met vrijdag wandel je afhankelijk van je leeftijd vier dagen 30km, 40km of 50km. Loop je de 4Daagse uit dan krijg je het felbegeerde 4Daagse kruisje.  

30km 

Ik loop met Isaac Pattikawa uit Zutphen, Johnny Gaspersz uit Nijmegen en Olivia Wardenaar uit Den Haag. Senioren zijn we, allen de 60 ruim gepasseerd en we lopen lekker de 30km. De 50 en 40 laten we graag over aan de jongere garde. Isaac en Olivia lopen hem voor de 15e keer en Johnny voor de 26e keer (!). Ik ben een rookie met mijn 8e deelname. De 30 km heeft zo zijn voordelen. Vanwege de kortere af te leggen afstand start je ook later. Niet om 4 uur in de ochtend zoals bij de 50Km, maar heel relaxed pas tussen 7:45 en 8 uur. Je kunt lekker uitslapen dus en zonder stress starten.  

Dag van Elst 

De Vierdaagse voert langs enkele wijken waar Molukkers wonen. Elst, Bemmel, Hatert, Gennep en Cuijk. Het zijn elk jaar weer welkome rustpunten en stops om de benen even te strekken. De eigen bangsa staat er klaar met thee, koffie, kue2, pisang goreng of zelfs soto ajam. In Elst worden de lopers gastvrij ontvangen bij de familie Peilouw. Terwijl ik geniet van de soto komt Noes Peilouw, zelf 33x de 4daagse gelopen, naar me toe met de vraag of Museum Maluku niet een tentoonstelling wil maken over Elst en de 4Daagse. “We hebben veel materiaal en heel veel Molukse lopers komen uit Elst”, zegt Noes. Ik vind een tentoonstelling over Molukkers en de 4Daagse wel een bijzonder aardig idee en beloof Noes erop terug te komen. Ik voeg me weer bij mijn loopmaatjes die net een kort bezoekje hebben gebracht aan het kerkhof in Elst waar de zus van Isaac begraven ligt. 

Collectie Pasanea 

Op weg naar Bemmel bedenk ik naar aanleiding van de vraag van Noes dat Museum Maluku zelf een aantal foto’s in de collectie heeft uit 1972 over Molukse deelnemers aan de 4Daagse gemaakt door Paul of Mary Pasanea. Een foto toont Molukse lopers bij het woonoord Snodenhoek in Elst. Een expositie over Molukkers en de 4Daagse zou een mooi onderwerp zijn. Maar dan breder getrokken, niet alleen Elst maar ook met input van de andere wijken en in de tijd terug. Wie waren de eersten die de 4Daagse hebben gelopen, wat zijn de verhalen?  

Bung Dirk 

Veel mooie verhalen zou je van de vele Molukse lopers kunnen horen die in Bemmel even stoppen. Ik zie veel leden van de Molukse wandelgroep Kawan2 Djalan, oud-voorzitter van het Museum Usman Santi, vriend Tjikkus Salakory uit Elst om er een paar bij naam te noemen. Lopers die al vele jaren meelopen. Maar één springt er werkelijk uit: Bung Dirk Sinay uit Doesburg. 76 jaar. De nestor onder de lopers. Op zijn dooie gemak loopt ie de 30Km. “Ik doe dit jaar voor de 21e keer mee. Maar ik heb weinig getraind en heb een enkelblessure opgelopen met voetballen. Ik loop daarom maar de 30Km.” 

Bongso 

Vrijdag gaat mijn wekker om kwart voor zes. Ik kijk even op de 4Daagse app en zie dat verschillende lopers van de 50km al bijna 10km hebben gelopen op weg naar Grave en Cuijk. Ze zijn gestart om vier uur. Ik moet glimlachen wetende dat je om 10 uur in Cuijk moet zijn om de grote meute van de 40 en 30 voor te kunnen zijn op de Via Gladiola. Die meute daartoe behoor ik, samen met Isaac, Johnny en Olivia. In Overasselt steken we na een lekkere lunch nog een paar kaarsjes aan in de katholieke kerk op de goede afloop. Op de dijk naar Heumen komen we erachter dat de mannen van ons groepje van 1957 zijn. Isaac van februari, Johnny van oktober en ik van november. “Je bent onze bongso, de jongste!” roept Johnny. Ik vind het een eretitel: Bongso op de 4Daagse. De laatste kilometers naar de finish zijn één groot feest. Nadat we op de plaat gezet zijn door Ating Manuputty uit Vught, die alle Molukse lopers fotografeert, passeren we om half vier voldaan en blij de eindstreep. Even later finisht ook bung Dirk Sinay. Zijn 21e kruisje heeft hij binnen. 

Volgend jaar weer! 
Hoofdconservator
Huib Akihary

P.S. Bijna alle Molukse lopers hebben hun kruisje gehaald.  

Met de zomervakantie voor de deur is het een mooi moment om de balans op te maken en te reflecteren op de afgelopen maanden. We hebben als museum enorme stappen gezet en ik ben trots om als directeur te mogen terugkijken op een periode vol vooruitgang. 

Allereerst wil ik mijn oprechte dank uitspreken aan iedereen die het Museum financieel heeft gesteund door middel van donaties. Jullie genereuze bijdragen hebben ons in staat gesteld om belangrijke projecten te realiseren en ons erfgoed te behouden voor toekomstige generaties. Daarnaast ben ik dankbaar voor de donaties in de vorm van hulp, vrijwilligerswerk en andere diensten die we hebben ontvangen. Jullie betrokkenheid en inzet zijn van onschatbare waarde en versterken de band tussen het museum en de gemeenschap. 

Hulp en vrijwilligerswerk – de kracht van gemeenschapsbetrokkenheid

Een groot deel van onze inspanningen is de afgelopen maanden gericht geweest op het in kaart brengen van onze museumcollectie. Ons doel is om dit erfgoed volledig te documenteren en op die manier de toegankelijkheid ervan te verbeteren. Het herinventariseren en herwaarderen van de collectie vormt dan ook onze voornaamste taak voor de komende periode. Ik ben verheugd te kunnen mededelen dat onze museumcollectie momenteel een plek heeft gevonden in het gemeentelijk museumdepot in Rotterdam. Ons toegewijde team van medewerkers en vrijwilligers werkt hier met passie aan de verdere ontwikkeling van de collectie. 

Naast deze interne inspanningen hebben we met veel plezier diverse publieksprogramma’s georganiseerd in Museum Sophiahof. We hebben onder andere genoten van lezingen door Erno Pickee over de graphic novel ‘Molo Uku‘ en muzikale optredens van Nicky Manuputty en Tasilo Pieck. Daarnaast hebben we onze eigen collectie eens goed onder de loep genomen met de tentoonstelling ‘Afgestoft’ en hebben we bijzondere aandacht besteed aan het project ‘Wyldemerck‘ – een gezamenlijke zoektocht naar barakken in de bossen. Het is een waar genoegen geweest om deze diverse evenementen te organiseren en te zien hoe ze mensen samenbrengen en het bewustzijn vergroten over onze geschiedenis en cultuur. 

Vooruitkijken met uitdagingen – Het Museumregister en publieke presentaties

Als directeur sta ik voor de mooie uitdagingen die ons in de komende periode te wachten staan. We hebben onszelf als doel gesteld om toe te treden tot het Museumregister, waardoor we de erkenning krijgen die ons werk verdient. Bovendien streven we ernaar om onze museumcollectie weer volledig aan het publiek te presenteren, zowel digitaal als in real life. Dit zal ons in staat stellen om nog meer mensen te bereiken en ons verhaal te delen met een breder publiek.

Komende evenementen

Terwijl we terugblikken op de afgelopen maanden, kijken we ook vol enthousiasme naar de toekomst. Op 16 augustus 2023 bieden we het programma ‘Vrijheid in perspectief‘ aan, in samenwerking met het Indisch Herinneringscentrum. Hierbij willen we niet alleen stilstaan bij de Japanse capitulatie die jaarlijks wordt herdacht, maar ook aandacht geven aan andere perspectieven op vrijheid. Op 29 september 2023 organiseren we een programma in samenwerking met het instituut Beeld & Geluid, waarbij we de rol van Molukkers in hun database onderzoeken en de waarde van Moluks audiovisueel materiaal in onze museumcollectie belichten. En op 29 oktober 2023 staat een nieuwe editie van de Molukse Dialogen gepland, waarbij we wederom de dialoog en verbinding tussen verschillende generaties en gemeenschappen willen stimuleren. 

Op naar een dynamische toekomst

Met al deze plannen en projecten voor de boeg is er nog genoeg te doen. Maar voordat we ons weer volledig inzetten voor de toekomst, wil ik iedereen een welverdiende en ontspannen zomervakantie toewensen. Het is dankzij jullie steun en betrokkenheid dat we zo ver zijn gekomen, en ik kijk ernaar uit om samen met jullie de volgende hoofdstukken van Museum Maluku te schrijven. 

Met warme groet, 

Directeur
Henry Timisela 

Lees meer

Op 19 april 2023 ontving Museum Maluku een bijzondere schenking van Prof. Dr. Jos Platenkamp. Platenkamp (1951) is cultureel antropoloog en bekleedde tot 2017 de leerstoel sociale antropologie bij het Institut für Ethnologie aan de Westfälische Wilhems-Universität in Münster Duitsland. In de jaren 1979, 1980 en 1982 verbleef Platenkamp voor langere tijd in het dorp Paca in de regio Tobelo in de Noord-Molukken. Hier deed hij onderzoek naar de sociale structuren en kosmologie binnen deze Tobelo gemeenschap. Het onderzoek resulteerde in vele publicaties en een proefschrift waarop hij in 1998 promoveerde aan de Universiteit van Leiden. 

Schenking 

De schenking van Platenkamp bestaat uit een exemplaar van zijn proefschrift ‘Tobelo, Ideas and Values of a North Moluccan Society’ (Leiden 1988), de catalogus van de expositie ‘De Waarde der dingen, ceremoniële geschenken van de Tobelo’ (Museon dec 1990-maart 1991) en heel bijzonder 580 dia’s, opgenomen in het Tobelo district tijdens zijn onderzoek in 1979 en 1980 inclusief vele aantekeningen van het onderzoek. 

Diacollectie 

De diacollectie bestaat uit 24 diapositief kleurfilmrollen systematisch gerangschikt en ingeraamd. De diacollectie is uitvoerig beschreven door Platenkamp en laat verschillende gebeurtenissen en rituelen zien zoals de ceremoniële hol*a krijgsdans (cakalele), wapens, maaltijden en ook de begrafenis van een aan cholera gestorven kind. 

Bijzonder zijn de beelden en documentatie van Platenkamps eigen rituele ‘inhuwelijking’ in het dorp Paca. Door dit ritueel ontving Platenkamp de verwantschapsrelaties die het mogelijk maken veilig te kunnen slapen, eten en werken in het dorp en bij ‘verwanten’ in andere dorpen. 

Huwelijksritueel 

Veel dia’s zijn gewijd aan de uitvoering van het wo geri-doroa ritueel, een huwelijksritueel waaraan tientallen mensen uit Paca en de buurdorpen Leleoto en Yaro deelnamen. Wo-geri doroa betekent letterlijk: hij (bezoekt) de zwagers en schoonouders’. De bruidegom wordt door zijn verwanten begeleid naar het huis van zijn aanstaande familie. Op de 2 volgende dagen volgen andere onderdelen van het huwelijksritueel.  

Docufilm Tobelo Marriage 

In 1982 ging Platenkamp terug naar het dorp Paca in Tobelo, nu in gezelschap van de cultureel antropoloog en filmmaker Dirk Nijland (1938), ibu Lis Asinoellah, cultureel antropologe aan de Universitas Indonesia in Jakarta en Frans Rijoly, assistent-conservator bij het Museum Siwa Lima op Ambon. De vier verbleven ruim drie maanden om een huwelijksceremonie te filmen en alle rituelen die bij een huwelijk komen kijken, zoals de huwelijksonderhandelingen, voorbereidingen en de rituelen van het huwelijk zelf die 3 dagen duren.  

Bij een Tobelo huwelijk vindt een grootschalige uitwisseling plaats van kostbaarheden, wapens, vlechtwerk en voedsel tussen de twee partijen. In deze film zien we de bruidontvangende familie van de bruidegom Wempi Ano en de bruidgevende familie van de bruid Henni Rope.  

Dirk Nijland heeft zijn film Tobelo Marriage op DVD geschonken aan het Museum Maluku. Samen geeft het met de schenking van Platenkamp een prachtig beeld van de bijzondere rituelen van de Tobelo gemeenschappen. Ze zijn een prachtige en welkome aanvulling op de collectie van Museum Maluku. 

Hoofdconservator
Huib Akihary

collectie

Lees meer

Zaterdag 17 juni 2023 werden de resultaten van archeologieproject ‘Wyldemerck: Samen zoeken naar barakken in de bossen’ gepresenteerd in Museum Sophiahof. Na een bijzondere periode van onderzoek met veldinspecties en opgravingen kwamen deelnemers, oud-bewoners en geïnteresseerden van (project) Wyldemerck bijeen voor een feestelijke afsluiting met muziek en dans. 

Eindrapport Wyldemerck

Op deze zonnige zaterdag werd het eindrapport van het unieke archeologieproject Wyldemerck gepresenteerd. Een project waarin oud-bewoners op verzoek van Staatsbosbeheer (SBB) zelf onderzoek deden naar hun voormalige woonoord nabij Balk in Friesland. Het rapport bevat resultaten en een advies aan Staatsbosbeheer, geschreven door Jobbe Wijnen en Marjolijn Kok van Moluks Erfgoed en de deelnemers. Een exemplaar werd officieel overhandigd aan Bram Verhave, adviseur landschap en cultuurhistorie van Staatsbosbeheer. Naast Staatsbosbeheer ontving ook Arjan de Zeeuw (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) en Dorien Haagsma (beleidsadviseur gemeente De Fryske Marren) een gedrukte versie van het rapport. Benieuwd naar het eindrapport? Het rapport is openbaar en online beschikbaar. 

Programma

Meer dan 200 gasten uit alle hoeken van Nederland kwamen voor deze feestelijke afsluiting van project Wyldemerck naar Den Haag. Eregasten Bram Verhave, Arjan de Zeeuw en Dorien Haagsma werden bij binnenkomst begeleid door cakalele-groep van Hadrad. De dag werd gevuld met lovende woorden van zowel deelnemers als verschillende (ere)gasten, een voordracht van een kleinzoon van een oud-bewoner uit voormalig woonoord Wyldemerck, performances van dansgroepen Hadrad en Dana Dana en een muziekoptreden van Warisan Maluku. Na de eindpresentatie was het tijd om samen te zijn en herinneringen op te halen. Fotograaf Kaja Sariwating legde de dag vast. 

Jobbe Wijnen en Marjolein Kok over project Wyldemerck: “Wij zijn als coördinatoren erg gelukkig met hoe het project is gelopen. Bijna alle winden zaten dit project in de rug, zo lijkt het wel, van financiering en uitvoering, tot de Grote Archeologieprijs, de vermelding in de Kamerbrief van Uslu en hoe de deelnemers uiteindelijk zelf met het project aan de haal gingen. Dat is allemaal mede dankzij uw hulp mogelijk geworden en daar zijn we dan ook zeer dankbaar voor.” 

Vervolg project Wyldemerck?

Een kerngroep van deelnemers heeft aangegeven dat zij deze feestelijke afsluiting niet zien als het einde van project Wyldemerck: het is juist het begin. Op eigen initiatief zijn zij al met een vervolg gestart waarbij de Molukse vrouwen bijeen komen en hun verhalen worden vastgelegd. Daarnaast houden zij contact met Staatsbosbeheer omtrent de herinrichting van de Wyldemerck. Museum Maluku zal daarin adviseren. 

Bekijk hieronder een videoverslag van de dag. 

Lees meer

Lees meer

Herken jij je familieverhalen niet terug bij de jaarlijkse herdenking? Of wil je beter inzicht krijgen in het oorlogsverleden? Een dag na de capitulatie van Japan, op 16 augustus, was vrijheid voor niemand meer vanzelfsprekend in de voormalige kolonie. Daarom nodigen wij, het Indisch Herinneringscentrum en Museum Maluku, jou uit om woensdag 16 augustus 2023 gezamenlijk te herdenken, met een uniek en veelzijdig programma dat een stem geeft aan diverse perspectieven en ervaringen.

Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan. In Nederland herdenken we op die datum alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. De verhalen, ervaringen en getuigenissen van die oorlog en de nasleep ervan hebben tot op de dag van vandaag invloed op velen die een band hebben met het verleden van Nederland en Indonesië. Om meer diversiteit en verschillende perspectieven toe te voegen aan de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog, slaan Museum Maluku en Het Indisch Herinneringscentrum in Den Haag dit jaar de handen ineen voor een bijzonder programma rondom 15 augustus.

Verlangen naar vrijheid

Laten we beginnen met de datum. Op 16 augustus 1945, een dag na de overgave, ontstond er in de voormalige kolonie een verlangen naar vrijheid. Deze dag markeerde het begin van alle veranderingen die daarop volgden. Hoewel velen denken dat de oorlog voorbij was op 15 augustus, was dat niet helemaal het geval. 16 augustus is een belangrijke dag die echter nog geen deel uitmaakt van de herdenkingscultuur in Nederland.

Na 16 augustus ging men voornamelijk op zoek naar vrijheid. Het ging niet alleen om vrijheid na de Japanse bezetting, maar ook om het bevrijden van onderdrukking, kolonialisme en vrijheid om te zijn wie je wilt zijn. Veel Nederlanders, Indo-Europeanen en anderen die vóór de Japanse bezetting de koloniale samenleving domineerden, werden na 16 augustus bedreigd en vermoord tijdens de Bersiap-periode. Ook Chinezen, Molukkers en anderen die voor Nederland werkten, werden als collaborateurs verdacht en liepen gevaar. Jonge Indonesiërs van diverse achtergronden waren op zoek naar vrijheid. Na 16 augustus was vrijheid echter geen vanzelfsprekendheid meer.

Programma

Samen met jou willen wij deze geschiedenis belichten en herdenken. Niet alleen op 15 augustus, maar juist óók op 16 augustus: een stem geven aan alle verschillende perspectieven en ervaringen. Door samen te komen en te luisteren, kunnen we begrip en verbondenheid creëren. Op deze inspirerende avond gaan wij in gesprek met o.a. Lara Nuberg, Bruce Siemens, Charissa Leiwakabessy, Pris Roos, Jason Keizer, Tieka Masfar en Nona Luca. 

Tickets 

Zien wij jou woensdag 16 augustus 2023 in Museum Sophiahof?

public prog.

Lees meer

collectie

Lees meer