De vele gezichten van vrouwen in verzet
In samenwerking met het Indisch Herinneringscentrum organiseerde Moluks Historisch Museum op zondag 20 oktober in Museum Sophiahof een programma gepresenteerd over vrouwen in het verzet, als publieksactiviteit naast de tentoonstelling ‘Vechten voor vrijheid. De vele gezichten van verzet’. Met diverse inleidingen, een debat en een column, werden de minder bekende verhalen verteld van vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten voor vrijheid. Dit alles onder leiding van host Esther-Clair Sasabone.
Onderbelicht en onbekend, zo betoogde Margaret Leidelmeijer, niet alleen vanwege het vrouw-zijn. Ook aspecten als afkomst en huidskleur bepalen wat er wel en niet als volwaardig verzet in de bronnen werd geboekstaafd. Waarmee witte mannen bovenaan in de schaal van mate van aandacht staan, en vrouwen van kleur bungelen ergens onderaan
Over het leven van de Indische Sabine Zuur bijvoorbeeld, de vrouw van verzetsman Peter Tazelaar, was zo goed als niets bekend. In zijn inleiding schetste Victor Laurentius haar leven in dienst van de strijd tegen de onderdrukking door de Nazi’s en hoe zij twee concentratiekampen overleefde, om daarna min of meer in de vergetelheid te raken.
Ron Habiboe liet een keur aan Molukse verzetsvrouwen passeren. Van klein tot groot verzet door bijvoorbeeld Molukse meisjes uit de Japanse bordelen te houden en het verzet van Coosje Ayal als lid van de Kokkelinkgroep in Nieuw-Guinea onder leiding van kapitein J.B.H. Willemsz-Geeroms.
Bijzonder was de aanwezigheid van een aantal kinderen van Coosje Ayal, Milco en Liesje Evers en Sonja Balkstra, die vertelden over de trauma’s van hun moeder en hoe dat impact had op hun leven met haar. Bijzonder trots waren ze om te kunnen aankondigen dat er in Ridderkerk een straat naar haar wordt vernoemd.
Het programma kreeg een vervolg met meer gesprekken over hoe een verzetsverleden nog steeds invloed kan hebben op de volgende generaties. Josselien Verhoeve vertelde in haar column over haar opa Frits Dahler en hoe zij zich tot op heden verzet tegen de beeldvorming rond haar opa. Klik hier voor haar column. Met Jazzy Taihuttu, betrokken bij de campagne ‘De wereld van de oost’ rondom de film ‘De Oost’ van Jim Taihuttu (over een soldaat die na het einde van de Tweede Wereldoorlog wordt uitgezonden naar Indonesië), werd besproken dat er nog steeds actief aandacht gevraagd moet worden voor de invulling van volwaardige vrouwenrollen. Ook juist daar waar er minder bronnen voorhanden zijn.
Vocalist Esther Nijhove bracht op haar manier een ode aan de vrouwen in verzet, met het lied ‘Unforgettable’. Hopelijk heeft het gezamenlijke programma daar ook een bijdrage aan geleverd.
Foto’s: Alies Boenders